Publikacje SKO: Sprawozdanie z działalności Kolegium za 2011 r.

[i]  -  dot. spraw, które wpłynęły do SKO w latach poprzedzających okres objęty informacją, ale nie zostały załatwione przez SKO,

[ii]  -  patrz  pkt 1.  ppkt 1.2. ,

[iii] - dot. spraw, które wpłynęły do SKO w roku objętym informacją, a do których zastosowanie mają przepisy Ppsa tj. m.in. skargi, skargi kasacyjne, zażalenia i inne, wykonywane w trybie tej ustawy – patrz m.in. przyp.11;

[iv] - decyzje (postanowienia) kończące postępowanie odwoławcze (zażaleniowe) prowadzone przed SKO jako organem II instancji (w tym art. 134 Kpa) oraz inne wydane w tym postępowaniu np. zawieszenie postępowania – art. 97 § 1 i 98 Kpa lub art. 201 § 1 i art. 204 § 1 Op ;

[v] - decyzje (postanowienia) kończące postępowanie prowadzone po wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy wydane przez SKO w trybie art. 127 § 3 Kpa oraz decyzje (postanowienia) kończące postępowanie odwoławcze (zażaleniowe) prowadzone przed SKO jako organem II instancji w trybie art. 221 Op ;

[vi] - decyzje (postanowienia) wydane przez SKO jako organ I instancji np. w postępowaniu dot. stwierdzenia nieważności (art. 156 § 1 Kpa oraz art. 247 § 3 Op) lub wznowienia postępowania (art. 145 § 1 Kpa oraz art. 240 § 1 Op), postanowienia wydane w trybie art. 65 § 1, art. 66 § 1 i 3 Kpa, art. 169 § 4 Op  oraz inne wydane w tych postępowaniach np. zawieszenie postępowania – art. 97 § 1 i 98 Kpa lub art. 201 § 1 i art. 204 § 1 Op ;

[vii]  - np. postanowienia dot. sporów kompetencyjnych (art. 22 § 1 pkt 1 Kpa), wyznaczenia organu wskutek wyłączenia (art.25-27 Kpa oraz art.130 i 132 Op), dopuszczenia organizacji społecznej do udziału w postępowaniu (art.31§ 2 Kpa), odmowy przywrócenia terminu (art. 59 § 1 i 2 Kpa), odmowy udostępnienia akt ( art. 74 § 2 Kpa oraz art. 179 § 2 Op), wniosku o wyjaśnienie, uzupełnienie oraz sprostowanie (art.113 Kpa oraz art.213 i 215 Op), wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji (art.224 § 3 pkt 2 Op), opłat i kosztów postępowania (dział IX Kpa);

[viii]  -  dot. również postanowień zgodnie z art. 144 Kpa oraz art. 239 Op

[ix]  -  dot. również postanowień zgodnie z art. 126 Kpa oraz art. 219 Op

[x] -  dot. spraw, które nie zostały załatwione przez SKO w roku objętym informacją ;

[xi]  - liczba skarg skierowanych do sądu w stosunku do ogólnej liczby podjętych przez kolegium                  w roku objętym informacją rozstrzygnięć podlegających zaskarżeniu;

[xii][xii]  - obejmuje inne sprawy prowadzone przez Kolegium w trybie przepisów Ppsa np. wezwanie do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3), wniosek o sprostowanie omyłki pisarskiej (art. 156), wniosek o uzupełnienie wyroku (art. 157), wystąpienie o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego (art. 15 § 1 pkt 4 w zw. z art. 4), wniosek o zawieszenie postępowania przed sądem i o podjęcie zawieszonego postępowania (art. 123-131) czy wznowienie postępowania (art. 270) itd. ;

INFORMACJE DODATKOWE I WNIOSKI

1.      Wybrane problemy z orzecznictwa Kolegium –  wg rodzaju spraw;

W 2011 r. Kolegium w Pile zwróciło uwagę na  problemy orzecznicze w obszarze  niżej wskazanych zagadnień.

1. 1 Sprawy objęte przepisami Ordynacji podatkowej.

Zagadnienie prawne dotyczące ustalenia wartości budowli na potrzeby określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości            w sytuacji, gdy podatnik odmawia udzielenia informacji o wartości tych budowli lub ujawnienia danych koniecznych do ustalenia tej wartości.

Zagadnienie ujawniło się na tle spraw dotyczących opodatkowania podatkiem od nieruchomości budowli – linii telekomunikacyjnych położnych w kanalizacjach kablowych. Podatnik złożył korekty deklaracji na podatek od nieruchomości za 2008 rok, zmniejszając wartość opodatkowanych budowli, w stosunku do wcześniej złożonych deklaracji, uznając, że kanalizacje kablowe wraz z kablami nie są budowlami i tym samym nie są przedmiotem podatku od nieruchomości. W toku postępowania podatkowego zmierzającego do określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości, podatnik odmawiał organom podatkowym udzielenia jakichkolwiek informacji dotyczących wartości budowli (linii telekomunikacyjnych położnych w kanalizacjach kablowych) lub udostępnienia danych pozwalających na określenie tej wartości (np. ewidencji środków trwałych).

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Pile rozstrzygające w sprawie stało na stanowisku, że skoro podatnik odmawia udzielenia organowi informacji o wartości linii kablowych, to  uzasadnionym było przyjęcie do podstawy opodatkowania wartości budowli wskazanej przez podatnika we wcześniejszej deklaracji (za poprzedni rok podatkowy). Zwłaszcza, że z wyjaśnień podatnika wynikało, że wyłączną przyczyną zmniejszenia wartości budowli w deklaracji za 2008 rok, było odjęcie od wartości wcześniej podawanych wartości linii kablowych położnych w kanałach kablowych.

Stanowisko powyższe było podzielane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu.  Jednakże Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 13.05.2010 r., sygn. akt II FSK 1584/09, wskazał, że pomimo tego, że podatnik odmawia współpracy w ustaleniu wartości budowli, na organie podatkowym, stosownie do art. 122 i 187 § 1 o.p., ciąży obowiązek podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. Organ powinien więc podjąć wszelkie dostępne środki dowodowe (np. dowód z opinii biegłego), tak aby ustalić wartość budowli zgodnie z dyspozycją art. 4 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. Konsekwencją tego wyroku było uchylenie decyzji podatkowych z zaleceniem przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w celu ustalenia wartości budowli zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l.

W innym z kolei wyroku Naczelny Sąd Administracyjny (z dnia 20.09.2011 r., sygn. akt II FSK 552/10) wyraził pogląd, że prawidłowym było przy opodatkowaniu budowli oparcie się przez organy podatkowe na danych dotyczących wartości budowli wskazane w poprzednich deklaracjach podatkowych. Istotnym dla rozpoznania sprawy były oświadczenia i wyjaśnienia składane przez podatnika o przyczynach różnic w wartościach budowli zgłoszonych do opodatkowania w kolejnych latach. NSA wyjaśnił, że zgodnie z art. 181 o.p. deklaracja może być dowodem w postępowaniu podatkowym. Tym samym wyjaśnienia podatnika oraz dane wynikające z poprzednio złożonych deklaracji podatkowych mogą stanowić podstawę do określenia wartości budowli. NSA wskazał ponadto, że nie można czynić organowi podatkowemu zarzutu, że nie określił wartości budowli w oparciu dokumenty źródłowe (ewidencję środków trwałych) skoro podatnik odmawiał współdziałania z organem odmawiając mu udostępnienia tych dokumentów.

1. 2 Sprawy objęte przepisami ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Zagadnienie prawne dotyczące związania  dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego z zasiłkiem rodzinnym, przyznawanym na każde dziecko  w sytuacji, gdy osoba uprawniona wychowuje więcej niż jedno dziecko urodzone podczas jednego porodu.

Z przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych wynika, że  podstawowym świadczeniem jest zasiłek rodzinny, który zgodnie z art. 4 ustawy  ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Dalsze przepisy wskazują, że dopełnieniem realizacji tej normy  są świadczenia, wymienione enumeratywnie w art. 8 ustawy, określone jako "dodatki do zasiłku rodzinnego", do których należy również dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego (art. 8 pkt 2 ustawy). Dodatek  ten  nie jest świadczeniem  samodzielnym, zgodnie z art. 10 ust. 1 i ust. 2 ustawy, przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego,   w wysokości 400,00 zł miesięcznie, nie dłużej jednak niż przez okresy wymienione w pkt.1-3.

Organ pierwszej instacji, stosując wykładnię językową cytowanego wyżej przepisu zajął stanowisko, że osoba uprawniona do zasiłków rodzinnych  na bliźniaki, która sprawuje opiekę nad nimi w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, uprawniona jest do jednego dodatku z tego tytułu, albowiem dodatek ten należy wiązać wyłącznie z przebywaniem na urlopie wychowawczym, niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Kolegium rozpoznając ponownie sprawę przynania dodatku do zasiłku rodzinnego powyższy przepis zinterpretowało w ten sposób, że do każdego z przyznanych zasiłków rodzinnych na bliźnięta przysługuje dodatek z  tego tytułu, bo skoro  zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków rodziny na utrzymanie dziecka, to tym bardziej  konieczna jest pomoc zwiększająca zasiłek rodzinny  na częściowe pokrycie wydatków  ponoszonych przez rodzinę w związku  z przebywaniem osoby uprawnionej na urlopie wychowawczym.

Stanowisko Kolegium wypracowane zostało w oparciu o kierunek wyrażony   w podobnej sprawie, w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu  z dnia 24  stycznia 2008 r., sygn. akt IV SA/Po 848/07.  

1. 3 Sprawy  z zakresu gospodarki  nieruchomościami.

Zagadnienie prawne dotyczące wskazania organu właściwego do prowadzenia postępowania nadzorczego w sprawach związanych z nadaniem własności gospodarstw rolnych.

Zagadnienie powstało w związku z wnioskiem Wojewody Wielkopolskiego  o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego pomiędzy Wojewodą Wielkopolskim   a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Pile w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji Naczelnika Miasta i Gminy Oborniki orzekającej o nadaniu na własność nieruchomości na podstawie przepisów dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu                                   i uregulowaniu innych spraw związanych  z reformą rolną i osadnictwem rolnym  (Dz. U. z 1959 r. Nr 14, poz. 78 ze zm.). 

Kolegium prezentuje stanowisko, że skoro kompetencje dawnych organów stopnia powiatowego w sprawach związanych z nadaniem własności gospodarstw rolnych przeszły zgodnie z art. 11 w zw. z art. 19a dekretu na starostów, jako zadania  z zakresu administracji rządowej,  to organu właściwego do prowadzenia postępowania nadzorczego w tych sprawach należy – zgodnie z art. 157 § 1 kpa  – poszukiwać w strukturze organów administracji rządowej stopnia wojewódzkiego.              W myśl bowiem art. 3 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie  i administracji rządowej w województwie    (Dz. U. Nr 31, poz. 206), wojewoda jest organem administracji rządowej w województwie i do jego właściwości należą wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone w odrębnych ustawach do właściwości innych organów tej administracji.

Powyższe stanowisko Kolegium zostało podzielone w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 stycznia 2012 r. sygn. akt I OW 142/11, wskazującym Wojewodę Wielkopolskiego jako organ właściwy do rozpatrzenia wniosku                        o stwierdzenie nieważności decyzji wydanej na podstawie art. 6, 9 i 20 dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i uregulowaniu innych spraw związanych z reformą rolna i osadnictwem rolnym. 

1. 4 Sprawy  z zakresu  ochrony zwierząt.

Zagadnienie prawne dotyczące  czasowego odbioru zwierząt.

Ustawa z dnia z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. z 2003 r.  Nr 106, poz. 1002, ze zm.)  reguluje dwa odrębne tryby wydawania decyzji administracyjnej w sprawie czasowego odbioru zwierząt. Wątpliwości Kolegium budzi termin do wniesienie odwołania od takich decyzji oraz termin rozpatrzenia odwołania przez SKO. 

Oba tryby opisane są w art. 7 ustawy. W ustępie 1 tego artykułu zawarto podstawową regulację prawną umożliwiającą organowi – w razie zaistnienia przesłanki znęcania się nad zwierzęciem - podjęcie decyzji o jego czasowym odebraniu dotychczasowemu właścicielowi lub opiekunowi i przekazaniu go instytucji zapewniającej mu opiekę. Jak stanowi przepis, zwierzę traktowane w sposób określony w art. 6 ust. 2 może być czasowo odebrane właścicielowi lub opiekunowi na podstawie decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu zwierzęcia i przekazane: schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę domowe lub laboratoryjne, lub gospodarstwu rolnemu wskazanemu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), jeżeli jest to zwierzę gospodarskie, lub ogrodowi zoologicznemu lub schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych lub utrzymywane w ogrodach zoologicznych.

Decyzja wydawana na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy podejmowana jest z urzędu po uzyskaniu informacji od Policji, straży gminnej, lekarza weterynarii lub upoważnionego przedstawiciela organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt (art. 7 ust. 1a). Rozstrzygnięcie wydane w tym trybie zawsze poprzedzone jest faktycznym odebraniem zwierzęcia.

Drugi tryb odbioru zwierzęcia uregulowany został w ust. 3 art. 7 ustawy. Dotyczy on sytuacji wystąpienia okoliczności nagłych, przy których najpierw następuje odebranie zwierzęcia dotychczasowemu właścicielowi lub opiekunowi, a następnie – po zawiadomieniu organu – wydawana jest decyzja administracyjna legalizująca niejako ten stan. Przepis stanowi, iż w przypadkach niecierpiących zwłoki, gdy dalsze pozostawanie zwierzęcia u dotychczasowego właściciela lub opiekuna zagraża jego życiu lub zdrowiu, policjant, strażnik gminny lub upoważniony przedstawiciel organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, odbiera mu zwierzę, zawiadamiając o tym niezwłocznie wójta (burmistrza, prezydenta miasta), celem podjęcia decyzji w przedmiocie odebrania zwierzęcia.

Decyzja wydawana na podstawie art. 7 ust. 3 deklaratoryjnie potwierdza (lub nie potwierdza) zasadność odebrania zwierzęcia.

Niejasność budzi natomiast brzmienie art. 7 ust. 2a ustawy, który ustanawia termin na zakwestionowanie decyzji o odebraniu zwierzęcia oraz termin rozpatrzenia odwołania przez SKO. Od decyzji, o której mowa w ust. 1, przysługuje prawo wniesienia odwołania do samorządowego kolegium odwoławczego w terminie 3 dni od daty doręczenia decyzji. Samorządowe kolegium odwoławcze rozpoznaje odwołanie w terminie 7 dni.

Z treści tego przepisu wynika, iż odnosi się on wyłącznie do trybu przewidzianego w art. 7 ust. 1 ustawy, a więc trybu zwykłego, przy którym decyzja administracyjna wydawana jest w następstwie faktycznego odebrania zwierzęcia. Czy jednak takie twierdzenie jest prawidłowe? Czy uzasadnione jest skrócenie terminu na wniesienie odwołania oraz terminu rozpoznania odwołania przez SKO wyłącznie w odniesieniu do decyzji wydawanej na podstawie art. 7 ust. 1 czy też zasadę określoną w art. 7 ust. 2a ustawy można rozciągnąć także na tryb przewidziany w art. 7 ust. 3 ?

W ocenie Kolegium, biorąc pod uwagę dbałość o dobro zwierząt poddawanych niehumanitarnemu traktowaniu i wynikającą stąd konieczność szybkiego weryfikowania rozstrzygnięcia organu I instancji, terminy określone w art. 7 ust. 2a ustawy winny być odnoszone zarówno do postępowania „zwykłego” (art. 7 ust. 1), jak i tego, prowadzonego „w przypadkach niecierpiących zwłoki” (art. 7 ust. 3).

2.      Przyczyny zaległości w rozpatrywaniu spraw oraz  proponowane rozwiązania   w tym zakresie, itp.;

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Pile w 2011 r.  swą właściwością miejscową obejmowało teren  liczący wg danych GUS z 2010 r.  467121 mieszkańców.                                                                                                                                                                       

W 2011 r.  do Kolegium w Pile wpłynęło  2076 spraw.  Analiza bieżącego  wpływu  spraw  w latach 2007 - 2011 wykazuje tendencję wzrostową, w  porównaniu do 2007 r. (1218) wpłynęło  ok. 70% spraw więcej, do roku 2008 (1814) 14%., do 2009 r. (1940 ) o 7%, do 2010 r. (1983) o 4,7%  . Wskaźnik natężenia, wyrażony  w %,  jako liczba spraw ogółem przypadających na 1000 mieszkańców kształtował się na poziomie  średnio 4,4  (2010 r. – 4,2, 2009 r.- 4,2, 2008 r. - 3,6, 2007 r.– 2,6).  Wyższy od średniego wskaźnika prezentuje, podobnie jak w minionym roku, powiat złotowski , najniższy odnotowano w  powiecie czarnkowsko-trzcianeckim.

W roku objętym informacją    Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Pile prowadziło ewidencję dla  2 227 spraw (w tym   151 spraw niezałatwionych w  2010 r.). Natomiast na koniec roku 2011 pozostało 210 spraw ( 165 administracyjnych, 8 skarg do WSA oraz 37 spraw z aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych). Uznać trzeba, że liczba ta, w znakomitej większości  dotyczy bieżącego wpływu spraw.  Nie można zatem mówić o zaległościach. Jednakże z powodu dużej liczby spraw występują  opóźnienia związane ze sporządzeniem uzasadnień do podjętych na posiedzeniach  rozstrzygnięć.

Kolegium, wykonując zadania przewidziane ustawą o samorządowych kolegiach odwoławczych oraz innych ustaw, a zwłaszcza realizując zadanie sprawowania funkcji organu wyższego stopnia w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości organów samorządu terytorialnego, wykonało główne zadanie  w 91 %, do zaplanowanego na 2011 r. miernika na poziomie  94%.  Kolegium w Pile w 2011 r., załatwiło łącznie 2017 spraw ( o ok. 5% mniej niż  w poprzednim roku). W roku objętym informacją Samorządowe Kolegium Odwoławcze  w Pile odbyło  153 posiedzeń i rozpraw. 

Liczba spraw załatwianych  przez Kolegium,  przy niezmienionej od 2001 r. liczbie etatowych orzeczników,  do 2010 r. wykazywała tendencję wzrostową   ( w 2002r. - 994 sprawy, 2003 r.- 1189 spraw, (…) 2007 r.- 1300 spraw, 2008 r. – 1789 spraw,  2009 r. – 1858 spraw, 2010 r. - 2138 spraw, 2011 r. – 2017 spraw). Obserwacja realizacji przydzielonych w 2011 r. spraw potwierdziła trend zdefiniowany w roku ubiegłym, iż   dalsza maksymalizacja liczby orzeczeń wydanych przez Kolegium ograniczona jest  czynnikiem ludzkim, konkretnie - liczbą posiadanych etatów orzeczniczych. W stosunku do maksymalnej liczby członków etatowych, określonej - zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 8 września 1999 r. w sprawie maksymalnej liczby etatowych członków samorządowych kolegiów odwoławczych /Dz.U Nr 74, poz. 828/- na poziomie 11 osób, zatrudnienie w Kolegium stanowi 55%  i jest niższe od średniej reprezentowanej przez Krajową Reprezentację Samorządowych Kolegiów Odwoławczych za  2010 r.  na poziomie 63%.

W omawianym okresie  udział pozaetatowych członków, podobnie jak w roku minionym,  w załatwianiu spraw wynosił ok. 23% (456 spraw). Biorąc pod uwagę, że obciążenie pozaetatowych członków uzależnione jest od ograniczonych środków finansowych będących w dyspozycji Kolegium oraz dyspozycyjności orzeczników pozaetatowych, gros spraw załatwionych przypisać należy członkom etatowym.

Na jednego członka etatowego w roku sprawozdawczym przypadało   średnio   ok. 336 spraw załatwionych. Stale rosnąca liczba spraw, przy niezmienionym poziomie etatów, może spowodować niezachowanie ustawowych terminów załatwiania spraw przewidzianych w art. 35 i art. 36 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz art. 139 i art. 140 Ordynacji podatkowej. Nadmierne obowiązki  nakładane na orzeczników, w związku z brakiem czasu, nie zapewnią wnikliwego  rozpoznania indywidualnej sprawy administracyjnej.

W 2011 r. nie uległa zmianie struktura rodzajowa zarejestrowanych spraw,  z wyłączeniem opłat za użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowych oraz  spraw  rozpatrywanych w trybie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo                          o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Z analizy ilościowej wynika, że sprawy z zakresu  szeroko rozumianej pomocy socjalnej  stanowiły w 2011 r.   48% ogółu spraw administracyjnych (2007 r. – 464, 2008 r. – 614, 2009 r. – 738, 2010 r.- 884, 2011 r. 890). W grupie spraw socjalnych,  podobnie jak w roku minionym,  dominowały zagadnienia uregulowane w ustawie  o świadczeniach rodzinnych,  związane z weryfikacją  orzeczeń organów pierwszej instancji w związku z zachodzącą koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego w części dotyczącej świadczeń rodzinnych wobec  obywateli Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandii, Lichtensteinu, Norwegii) oraz Szwecji. W zakresie świadczeń opiekuńczych  dominowały sprawy                 o przyznanie świadczeń pielęgnacyjnych współmałżonkowi opiekującemu się niepełnosprawnym małżonkiem  oraz osobom spokrewnionym i spowinowaconym. Tematyka pomocy społecznej dotyczyła 122 spraw,  w tym  - w przeważającej części-                o przyznanie zasiłków celowych, specjalnych zasiłków celowych  oraz zapewnienia pomocy  w ramach przepisów ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r.  o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa   w zakresie dożywiania” /Dz.U. Nr 267, poz. 2259/. Kolejna mniej liczna podgrupa tematyczna  – 36 spraw -   obejmowała swym zakresem pomoc materialną dla uczniów             o niskim dochodzie. Dodatki mieszkaniowe w liczbie 10 spraw dotyczyły w większości odmowy przyznania pomocy, w związku z ustawową zasadą  liczenia dochodów i wydatków gospodarstwa domowego. Odwołujący natomiast oczekują odmiennego sposobu liczenia wnioskując o zaliczenie wszystkich  kosztów związanych z utrzymaniem.

Kolejną  grupą rodzajową, obejmującą ok. 25%  ogółu (2007 r. – 282, 2008 r. – 317, 2009 r. – 497, 2010 r.- 453, 2011 r.- 469), stanowiły sprawy  objęte proceduralnie przepisami ustawy Ordynacja podatkowa. Tematyka spraw dotyczyła w większości podstawy  opodatkowania w podatku od nieruchomości oraz weryfikacji ostatecznych decyzji organów podatkowych w tym zakresie.

Trzecia  co do liczebności  grupa  rodzajowa,  ok. 8% to sprawy  z zagospodarowania przestrzennego ( 2007 r. -105, 2008 r. – 145, 2009 r.- 123,   2010 r. -172, 2011 r. - 146 spraw).  W tej grupie  odnotowano  najwyższy odsetek decyzji kasacyjnych. Większość decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu została w II  instancji uchylona i przekazana do ponownego rozpoznania, ponieważ postępowania administracyjne poprzedzające wydanie skarżonych decyzji wymagały uzupełnienia w znacznym stopniu. Przyczyną uchybień decyzji w większości przypadków była konieczność wykonania analizy urbanistycznej i jej ocena zgodnie  z przepisami.

Odsetek zagadnień wynikających z ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz pozostałych ustaw regulujących sprawy nieruchomości  kształtował się na poziomie 4%.  Zbliżony  wskaźnik do ogółu spraw administracyjnych  stanowiły sprawy                       w kompleksie ruchu drogowego - 4%  (2007 r. – 44, 2008 r. – 119,   2009 r. – 50,  2010 r. – 74, 2011 r. - 72 sprawy).  Grupa tematyczna w zakresie szeroko rozumianej ochrony środowiska i przyrody obejmowała 3 % (58 spraw) ogółu spraw administracyjnych.  Odsetek co prawda niewielki, lecz ”ciężar gatunkowy” tych spraw  jest bardzo znaczący, a ich rozpatrywanie   bardzo czasochłonne ze względu na obszerny materiał dowodowy.

Pozostałe grupy tematyczne stanowiły niewielki odsetek spraw mieszczących   się w przedziale od 0,1% do 1,5% (sprawy z zakresu informacji publicznej – 2 sprawy, działalności gospodarczej - 1 sprawa,  prawa górniczego - opłat eksploatacyjnych -3 spraw,   egzekucji administracyjnej - 7 spraw, oraz  sprawy- zaświadczenia  i  sprawy inne - w liczbie   27. Pozostałe sprawy różne stanowiły łącznie ok. 5%. (88 spraw).

Rozpoznając sprawy jako organ  I i II instancji  Kolegium wydało 1304 rozstrzygnięć, pozytywnie oceniło rozstrzygnięcia  organów pierwszej instancji w około 29,52%  (2009 r. -   34,11%, 2010 r.- 32,83%) wydając 385 orzeczeń, obejmujących orzeczenia utrzymujące w mocy akty organów I instancji oraz odmawiające  stwierdzenia nieważności decyzji. Wskaźnik decyzji negatywnie oceniających rozstrzygnięcia  organów pierwszej instancji stanowił  70,48%  -   919 orzeczeń              ( 2009 r. – 65,89%, 2010 r.- 67,17%  ). Zaprezentowana struktura nie uległa znaczącej zmianie w działalności orzeczniczej Kolegium, co wskazuje na konieczność z jednej strony poprawy orzecznictwa pierwszoinstancyjnego, z drugiej strony na trudności w stosowaniu nieprecyzyjnych przepisów prawa, wobec prezentowanej przez sądy  administracyjne linii orzeczniczej. Przedstawiona proporcja nie jest zbliżona do średniej krajowej  wyliczonej przez  Krajową Reprezentację Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, która za 2010 r. wynosiła odpowiednio 39,56%   i 60,44%.  (za 2009 r. - 39,40% i  60,60%, za 2008 r. - 39,40% i 60,60%))                   i  wskazuje, że poprawienie jakości orzecznictwa organów orzekających w obszarze działania  Kolegium w Pile jest uzasadnione.

W omawianym okresie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w 26, 86% (w 29 przypadkach) prawomocnie, negatywnie ocenił rozstrzygnięcia Kolegium. Dodać należy, że tzw. wskaźnik skuteczności, czyli odsetek wyroków uznających skargi stanowi  zaledwie 2% ogółu orzeczeń wydanych przez Kolegium w Pile   w 2011r.  

W okresie sprawozdawczym do  Kolegium wpłynęło znacznie mniej,    w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego, zażaleń na niezałatwienie spraw administracyjnych  w terminie. Na opieszałość organów zażaliło  się   dziewięć (9) podmiotów,  w sześciu  przypadkach Kolegium uznało zażalenie   za uzasadnione.

Kolegium za  uzasadnione uznało  zażalenia na działanie organu pierwszej instancji,  naruszające przepis art. 35 kpa -  w przypadku niewydania decyzji                         w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy dla budowy budynku mieszkalnego( Wójt Gminy Białośliwie). Za niewłaściwą  uznano opieszałość  organu   w zakresie  rozpoznania wniosku                    o zwrot nadpłaty i otrzymania zwrotu części opłat za wydanie kart zarejestrowanych pojazdów( Starosta Chodzieski)). Kolegium uznało także  skargę na  niezałatwienie w terminie żądania wnioskodawcy o wydanie uwierzytelnionych kopii w toczącej się przed organem pierwszej instancji sprawie rozgraniczenia nieruchomości ( Burmistrz Obornik). W terminie nie została rozpozna sprawa dotycząca zezwolenia na zalesienie działek, będących własnością wnioskodawcy( Starosta Pilski). Złożono jedno ponaglenie w sprawie udzielenia ulgi w podatku rolnym z tytułu powiększenia gospodarstwa rolnego ( Burmistrz Okonka). 

Ponadto skargi na  bezczynność organu  wynikały z wydłużającego się terminu załatwienia sprawy, który uzasadniony był potrzebą dokonania dodatkowych analiz i opinii.  Wnioskowano  o  wydanie decyzji  o warunkach zabudowy dla budowy przydomowej oczyszczalni ścieków (Wójt Gminy Wągrowiec) a także na zagospodarowanie działki dla celów turystycznych ( Burmistrz Miasta Wągrowiec) oraz w sprawie rejestracji pojazdu ( Starosta Wągrowiecki). W tych przypadkach Kolegium uznało skargi za nieuzasadnione.  

Na bezczynność Kolegium do WSA w Poznaniu w 2011 r. złożono 2 skargi. Pierwsza z nich dotyczyła bezczynności Kolegium w rozpoznaniu   wniosku                        o ponowne rozpatrzenie sprawy odmowy stwierdzenia nieważności orzeczenia                     w przedmiocie przejęcia nieruchomości rolnej na własność Skarbu Państwa oraz niewykonania wyroku sądowego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu umorzył  postępowanie sądowoadministracyjne uznając, że nie było podstaw do uznania skargi.  Kolegium zasadnie zawiesiło postępowanie, a kiedy ustała przyczyna zawieszenia, podjęło sprawę wydając stosowne orzeczenie. Drugą skargę wniesiono do Sądu na nierozpatrzenie przez Kolegium odwołania w sprawie wymiaru  podatku od nieruchomości za 2011 r., który to środek zaskarżenia  w ogóle  nie został do Kolegium przekazany. Sąd odrzucił skargę na bezczynność Kolegium uznając, że  nie była poprzedzona  wezwaniem Kolegium do usunięcia naruszenia prawa, nie została zatem spełniona przesłanka dopuszczalności skargi w sytuacji kiedy ponaglenie nie znalazło  zastosowania.

3.      Informację nt. skarg kasacyjnych – liczba uwzględnionych skarg złożonych przez Kolegium itd.;

W okresie objętym niniejszą  informacją Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Pile złożyło 4 skargi kasacyjne.

Kolegium w Pile  zaskarżyło kasacyjnie  cztery orzeczenia WSA w Poznaniu (wyrok z dnia 06 kwietnia 2011 r, sygn. akt  III SA/Po 38/11, wyrok z dnia 06 kwietnia 2011 r, sygn. akt  III SA/Po 39/11 wyrok z dnia 06 kwietnia 2011 r, sygn. akt  III SA/Po 58/11; wyrok z dnia 06 kwietnia 2011 r, sygn. akt  III SA/Po 59/11). Kwestią sporną związaną z podmiotem - Telekomunikacją Polską  S.A. w Warszawie,  były orzeczenia WSA w Poznaniu  uchylające postanowienia Kolegium wydane w pierwszej                      i drugiej instancji w przedmiocie zawieszenia postępowań o stwierdzenie nieważności  ostatecznych decyzji wydanych  przez organ odwoławczy, zaskarżonych wcześniej przez stronę do Sądu. TP S.A.   zaskarżyła  decyzje Kolegium  utrzymujące                           w mocy orzeczenia organów pierwszej instancji  w sprawie określenia podatku od nieruchomości za   2008 r.  Po wniesieniu skarg na decyzje Kolegium  wydane w trybie odwoławczym  Spółka  zainicjowała postępowania nadzwyczajne w sprawie stwierdzenia nieważności w/w ostatecznych decyzji organu odwoławczego. Kolegium, działając w trybie nadzoru, odmówiło stwierdzenia nieważności decyzji określających  zobowiązanie podatkowe za 2008 r.   W wyniku rozpoznania odwołania od wydanego orzeczenia, Kolegium zawiesiło  z urzędu postępowanie odwoławcze w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji określającej zobowiązanie podatkowe do czasu wydania orzeczenia przez Wojewódzki Sąd Administracyjny                           w Poznaniu, rozpoznającego skargę podatnika. Sąd w kilku swoich orzeczeniach uznał bowiem, iż prowadzenie postępowania sądowoadministracyjnego  ze skargi na decyzję zaskarżoną w trybie odwoławczym,  stanowi zagadnienie wstępne                         w rozumieniu przepisów ordynacji podatkowej.  Natomiast  w zaskarżonych skargą kasacyjną wyrokach  Sąd opowiedział się za dopuszczalnością  prowadzenia nadzwyczajnego postępowania  administracyjnego w celu stwierdzenia nieważności ostatecznej  decyzji,  po złożeniu skargi, na zasadzie konkurencyjności. Czyli za  możliwe uznał równoczesne prowadzenie postępowania nieważnościowego  oraz sądowooadministarcyjnego ze skargi wniesionej na decyzję wydaną  w tej samej sprawie. Kolegium stanowisko Sądu uznało za nieprawidłowe. W skargach kasacyjnych podkreśliło, że z chwilą uruchomienia postępowania sądowoadministarcyjnego uprawnienia i obowiązki  badania legalności zaskarżonego aktu pod kątem wystąpienia przesłanek nieważności przechodzą do kompetencji sądu administracyjnego. 

W 2011 r.  Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznał 3 skargi kasacyjne Samorządowego Kolegium Odwoławczego                     w Pile.

NSA wyrokiem z dnia 18 stycznia 2011 r., sygn. akt  II OSK 6/10 uchylił zaskarżony przez Kolegium wyrok WSA w Poznaniu                    i oddalił  skargę  „KARPOL” Sp. z o.o. na decyzję w sprawie ustalenia dopuszczalnych norm natężenia hałasu na terenie prowadzonej działalności,  dla którego obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego.

Naczelny Sąd Administracyjny  w Warszawie wyrokiem z dnia 12 maja 2011 r., sygn. akt  I OSK 197/11,  uznając zarzuty skarżącego kasacyjnie o naruszeniu przez WSA w Poznaniu przepisów prawa materialnego,  orzekł o uchyleniu zaskarżonego wyroku i oddaleniu skargi na decyzję Kolegium. NSA podzielił stanowisko organu odwoławczego,  że   przepis art. 4 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych zamieszczony w rozdziale 2 ustawy zatytułowanym ”zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego”, jest przepisem prawa materialnego, wskazującym krąg podmiotów, które mogą uzyskać prawo do zasiłku rodzinnego i tylko ten przepis stanowi podstawę do wykazania interesu prawnego strony postępowania, zgodnie z  art. 28 kpa. W  związku z tym rodzic dziecka, który nie składał wniosku   o przyznanie świadczeń rodzinnych nie posiada  status strony   w postępowaniu administracyjnym dotyczącym przyznania drugiemu rodzicowi (małżonkowi) prawa do świadczeń rodzinnych. 

W trzeciej sprawie NSA nie uznał zarzutów skarżącego kasacyjnie  o naruszenie przez WSA w Poznaniu przepisów proceduralnych. Wyrokiem z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. akt II OSK 1642/10  Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę kasacyjną Kolegium w Pile w przedmiocie  określenia   środowiskowych  uwarunkowań realizacji  przedsięwzięcia polegającego na budowie dwóch turbin wiatrowych wraz  z infrastrukturą towarzyszącą w postaci dróg dojazdowych  sieci uzbrojenia terenu  w gminie Margonin. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Pile  uznało postępowanie organu pierwszej instancji za wyczerpujące a orzeczenie wydane zgodnie obowiązującymi przepisami. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylając decyzję organu odwoławczego wskazał natomiast, że kluczowe wątpliwości                             w omawianej sprawie wzbudziła wykładnia art.82 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r.  o udostępnieniu informacji                         o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa  w ochronie środowiska oraz   o ocenach oddziaływania na środowisko /Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm./   w związku z art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska /Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm./ dotycząca obszaru ograniczonego użytkowania. WSA w Poznaniu uznał, że organy orzekające błędnie  przyjęły odmienną interpretację pojęcia „stacji elektroenergetycznej” stąd wadliwie zastosowały wskazane wyżej przepisy. Naczelny Sąd Administracyjny uznał  co prawda, że wskazania  WSA  w zaskarżonym wyroku  (z dnia 26 marca 2010 r. sygn. akt II SA/Po 968/09)  nie są zbyt obszerne, tym niemniej są czytelne  w zakresie tego, że ponownie rozpoznając odwołanie organ odwoławczy powinien uwzględnić zawartą w uzasadnieniu wyroku Sądu pierwszej instancji wykładnię przepisów cytowanych wyżej.

Kontrole przeprowadzane w Kolegium przez MSWiA, Kancelarię Premiera, NIK           i inne uprawnione organy (np. ZUS) – wyniki, wystąpienia pokontrolne i ich wykonanie;

         W  dniu 8 listopada 2011 r.  w Kolegium w Pile została przeprowadzona przez Archiwum Państwowe  w Poznaniu Oddział w Pile kontrola  funkcjonowania archiwum zakładowego oraz obiegu dokumentacji w jednostce. Zalecenia pokontrolne dotyczyły uzupełnienia wyposażenia, w nowo zagospodarowanych w 2011 r.    pomieszczeniach  przy ul. Dzieci Polskich 26                     w Pile, tj. w urządzenia pomiaru temperatury i wilgotności oraz  zabezpieczenia pomieszczeń przed promieniami UV. Kolejne zalecenie dotyczyło  przekazania materiałów archiwalnych i dokumentacji niearchiwalnej wytworzonej  na stanowiskach pracy w  2010 r. do archiwum  zakładowego. 

Omówienie wydanych przez prezesa SKO  postanowień sygnalizacyjnych;                                                                       

W 2011 r. Samorządowe Kolegium w Pile nie wszczynało procedury sygnalizacyjnej wobec organów jednostek samorządu terytorialnego obsługiwanego rejonu.

4.      Działalność pozaorzecznicza Kolegium;

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Pile podobnie jak w roku minionym nie prowadziło  szkoleń dla organów pierwszej instancji. Natomiast pracownicy Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Pile   do sierpnia  2011 r. uczestniczyli w szkoleniach  dofinansowywanych  ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Działanie 5.2. Wzmocnienie potencjału administracji samorządowej, Podziałanie 5.2.3  Podnoszenie kompetencji kadr służb publicznych pt. „ Szkolenia specjalistyczne szansą dla etatowych i pozaetatowych pracowników SKO województw: Wielkopolskiego, Lubuskiego i Zachodniopomorskiego na podniesienie swoich kwalifikacji   i umiejętności”. Liderem projektu, realizowanego przez dwa lata  było  SKO w Gorzowie Wielkopolskim.

5.      Wskazanie nowych zadań;

W 2011r. Kolegium w Pile realizowało  zadania ustawowe.

Wykonanie budżetu, zatrudnienie, płace i kwalifikacje osób zatrudnionych;

Budżet - budżet Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Pile ustalony ustawą budżetową na 2011 r. wynosił 1249 tys. zł, w tym wydatki majątkowe stanowiły kwotę 22 tys. zł . W  trakcie roku budżetowego  plan wydatków tut. Kolegium zwiększył się    o 60 tys. zł  i kształtował się na poziomie 1309 tys. zł. Zwiększenie budżetu Kolegium związane było                         z otrzymaniem  z rezerwy celowej  środków  na wynagrodzenia dla pozaetatowych członków Kolegium,  na realizację zasądzonych od SKO w Pile  na rzecz skarżących  kosztów sądowych, przeprowadzenie dalszych prac związanych ze zmianą siedziby, a także wypłaceniem uprawnionym  pracownikom nagród jubileuszowych.  Budżet  Kolegium w Pile został zrealizowany w 100%. 

Kwalifikacje - wśród  14 etatowych i pozaetatowych członków Kolegium  9 osób posiada uprawnienia radcy prawnego.  O stanowisko sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego może ubiegać się 9  osób oraz  2 osoby na stanowisko referendarza  sądowego. Obsługę księgową, organizacyjną i techniczną   Kolegium zapewnia  6 pracowników biura, z których  wykształcenie wyższe posiada 5 osób.

Płace - w 2011 r., tak jak w 2009 r, i w 2010 r.,  zarówno płace  pracowników  objętych mnożnikowym systemem wynagrodzeń (etatowych członków) jak  i pracowników biura nie podlegały waloryzacji. Płace nie były objęte żadną podwyżką.